ELASTYCZNOŚĆ PSYCHOLOGICZNA

to wybieranie tego, co ważne — z pełną świadomością i otwartością — nawet wtedy, gdy nie jest to łatwe.
To zdolność do życia pełnią, a nie tylko unikania cierpienia. To umiejętność trzymania kierunku, nawet w burzy.

3 FILARY ELASTYCZNOŚCI PSYCHOLOGICZNEJ 

• Otwartość (akceptacja + defuzja)
• Świadomość (kontakt z chwilą obecną + ja jako kontekst)
• Zaangażowanie (wartości + działania)

Elastyczność psychologiczna to zdolność do życia w sposób świadomy, otwarty i zaangażowany, nawet wtedy, gdy rzeczy są trudne. Nie polega na tym, że zawsze czujesz się dobrze, że unikasz cierpienia, czy że masz wszystko pod kontrolą. Wręcz przeciwnie — to umiejętność bycia z tym, co jest i wybierania działań w zgodzie z tym, co dla Ciebie ważne, niezależnie od tego, co dzieje się wewnątrz (w myślach, emocjach) czy na zewnątrz (w świecie).

Życie otwarte to gotowość na doświadczanie pełnego spektrum emocji i myśli – nawet tych trudnych. Zamiast unikać dyskomfortu za wszelką cenę, robisz mu przestrzeń i traktujesz go jako część ludzkiego doświadczenia. Nie oznacza to bierności, ale odwagę bycia świadomym tego, co się wydarza. Sprawdzasz, czy ta myśl, która pojawiła się w przestrzeni umysłu jest użyteczna, jeśli nie zostawiasz ją i idziesz za tą, która będzie bardziej pomocna.

Życie świadome to życie w kontakcie z chwilą obecną. Zamiast automatycznego działania, zatrzymujesz się, zauważasz, co się dzieje – w Twoim ciele, umyśle i otoczeniu. Dajesz sobie szansę na wybór reakcji, a nie tylko nawykowe „odgrywanie starych scenariuszy”. „Jakie jest bieżące doświadczenie? Co widzę, słyszę, czuję? Jakie myśli pojawiają mi się w głowie? Czy są pomocne? Co dzieje się w moim otoczeniu? CZYTAJ WIĘCEJ >>

Życie zaangażowane
To życie kierowane wartościami, a nie chwilowym nastrojem, lękiem czy presją z zewnątrz. To codzienne wybieranie działań, które mają dla Ciebie znaczenie – krok po kroku, nawet jeśli nie zawsze są łatwe. „Wiem, co dla mnie ważne – i podejmuję decyzje, które mnie do tego przybliżają.”

6 WSPIERAJĄCYCH PROCESÓW

Heksafleks ACT (ang. ACT Hexaflex) — centralny model w terapii akceptacji i zaangażowania (Acceptance and Commitment Therapy) to model składający się z sześciu wzajemnie powiązanych procesów, które wspierają elastyczność psychologiczną – czyli zdolność do pozostawania w kontakcie z chwilą obecną i podejmowania działań w zgodzie ze swoimi wartościami, nawet w obliczu trudnych emocji czy myśli.

1. Kontakt z chwilą obecną To praktyka bycia tu i teraz — z otwartością i ciekawością. Uczymy się zauważać, co dzieje się wokół i w nas, bez oceniania czy unikania. „Zauważam, że teraz czuję napięcie. Moje serce bije szybciej.”

2. Defuzja poznawcza To umiejętność zauważania myśli jako myśli – a nie faktów, poleceń czy prawd absolutnych. Czy ta myśl jest prawdziwa, użyteczna, pomocna?

3. Akceptacja Tu chodzi o gotowość do doświadczania trudnych emocji, doznań i myśli – bez walki, tłumienia czy unikania. To odwaga, by robić miejsce na to, co trudne, jeśli jest to częścią życia w zgodzie ze sobą. „Czuję lęk przed rozmową. To dla mnie ważne, więc idę dalej, z tym lękiem.”

4. Ja jako kontekst To rozwijanie zdolności do spojrzenia na siebie z szerszej perspektywy – jako na obserwatora doświadczeń. Nie jesteś swoimi myślami, emocjami czy historią – jesteś kimś, kto to wszystko zauważa.

5. Wartości To kompas. Pokazują, co naprawdę jest dla Ciebie ważne – w relacjach, pracy, rozwoju, życiu. One nie są celem – ale kierunkiem. „Chcę być wspierającym rodzicem” albo „Cenię uczciwość i bliskość.” CZYTAJ WIĘCEJ >>

6. Zaangażowane działanie To podejmowanie konkretnych kroków w stronę życia zgodnego z wartościami – nawet jeśli towarzyszy temu dyskomfort, lęk czy zwątpienie. „Choć się boję, zapisuję się na kurs, bo rozwój jest dla mnie ważny.”

KILKA ĆWICZEŃ NA START

Kontakt z chwilą obecną – ćwiczenie „5 zmysłów” Zatrzymaj się na moment i zauważ: 5 rzeczy, które widzisz, 4 rzeczy, które słyszysz, 3 rzeczy, które czujesz (dotykiem), 2 rzeczy, które czujesz węchem, 1 smak

Defuzja – ćwiczenie „Mam myśl, że…” Celem jest zyskanie przestrzeni między Tobą, a myślą, zyskanie możliwości odklejenia się od niej, a potem wyboru świadomej reakcji. Zauważ, jakie myśli pojawiają się w trudnych momentach w Twoim umyśle. Odnotuj te, którym towarzyszy lęk, wstyd, złość, smutek. Zobacz, czy możesz odnotować zamiast “Jestem beznadziejna” – „Zauważam, że pojawia mi się myśl, że jestem beznadziejna.” To pomaga zobaczyć, że myśli to tylko aktywność umysłu, a nie fakty.

Zaangażowane działanie – ćwiczenie „Mały krok” Wybierz jedną wartość (np. życzliwość, uczciwość, odwaga). Zadaj sobie pytanie: „Jaki najmniejszy krok mogę dziś zrobić, by ją wyrazić?” Nawet mały gest, zgodny z Twoją wartością, buduje życie, które ma sens.